Verhaal: de toekomst van robotica in de scheepsbouw
Verschenen in: Netherlands Maritime Technology Magazine (digitaal)

De tijd is rijp voor robotica

De introductie van de (las)robot in de Nederlandse scheepsbouw zal niet lang meer op zich laten wachten. Robotica levert niet alleen voordelen op in het bouwproces, maar is ook noodzakelijk om de wereldwijde concurrentie een stap voor te blijven.
Tekst: Lisette Vos

Het is al lang geen toekomstmuziek meer: de opmars van de robot is niet te stuiten. Vooral in de maakindustrie valt er veel winst te behalen: snellere productie, kostenbesparing en meer kwaliteit. Dat geldt ook voor de scheepsbouw, al zijn de meeste Nederlandse maritieme bedrijven nog niet zover om de robot in het bouwproces te introduceren. Volgens Innovation & human capital director Marnix Krikke van Netherlands Maritime Technology is de tijd echter rijp voor robotica. “Robots zijn steeds meer zelfdenkend. Bovendien is robotica noodzakelijk om de wereldwijde concurrentie een stap voor te blijven.”

Robotica past in een breder verhaal dat FME, de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie, onder de noemer Smart Industry op de agenda heeft gezet. Inzet is om door het slimmer gebruik van ICT en robotica de Nederlandse maakindustrie flexibeler en competitiever te maken. Bedrijven en kennisinstellingen uit verschillende sectoren werken hierin samen om de innovaties te versnellen. Vanuit Nederland Maritiem Land, waarin NMT participeert, sluit de maritieme sector aan bij twee initiatieven (zogeheten Fieldlabs): inzet van robots in de productie van kleine series én onderzoek naar de mogelijkheden om – met het gebruik van robots – foutloos te produceren.

Collectieve aanpak

In Noord-Nederland staan de NMT-scheepswerven startklaar om samen onderzoek te doen naar de inzet van robots en – afhankelijk van de uitkomst – robotica binnen enkele jaren daadwerkelijk toe te passen. Dit initiatief van Netherlands Maritime Technology biedt volgens Sectormanager Sieger Sakko vooral kansen omdat werven de noodzaak zien om samen te werken. “Robots leveren vooral voordeel op bij repeterende werkzaamheden en hoge volumes. Met een collectieve aanpak kan je meer profiteren van robotisering.”

Scheepswerf Royal Bodewes uit Hoogezand heeft in eigen huis onderzoek gedaan naar de toepassing van (las)robots in het productieproces en een eerste test op de werf uitgevoerd. Volgens Martijn Beunk van Royal Bodewes zijn de crisis én de toenemende wereldwijde concurrentie aanleiding geweest om deze stap naar de toekomst te zetten. “Als we bij willen blijven, moeten we meer op de kosten besparen. Robotisering kan een oplossing zijn.”

Logistiek verhaal

Uit onderzoek, uitgevoerd door een student maritieme techniek van NHL Leeuwarden, blijkt dat de werf de investeringen terug kan verdienen, maar dat de implementatie van de (las)robot ingrijpend is voor het productieproces. “Het is vooral een logistiek verhaal”, licht Beunk toe. “Robots lassen bijvoorbeeld in hoog tempo’s secties in elkaar. Dat heeft gevolgen voor de planning. De secties moeten op elk moment klaar staan. En je moet voorkomen dat het productieproces stokt, nadat de robots hun werk hebben gedaan. Tegelijkertijd moet de hele bedrijfsvoering op de kop, ook afdelingen als engineering en inkoop moeten hun werk en planning aanpassen.”

De orderportefeuille van Royal Bodewes is goed gevuld. Dat is ook de reden dat de werf begin dit jaar een nieuwe assemblagehal heeft geopend. In de tweede fase wordt deze hal verlengd tot aan het vaarwater. In die verbouwde hal wil de werf robots inzetten die een deel van het handmatig lassen overnemen en mogelijk de productie door de hele hal kunnen aansturen. “Op welke termijn? Dat kunnen we nog niet zeggen”, aldus Beunk.

Koppeling

Cees Wieringa, salesmanager robots in Nederland van Valk Welding, constateert dat de vraag vanuit de scheepsbouw naar de inzet van robots toeneemt. Het bedrijf dat lasrobots ontwikkelt en deze wereldwijd levert, ziet zeker mogelijkheden voor deze sector, ook als het om kleine series gaat. Wel moet er volgens Wieringa onder meer nog specifieke software worden ontwikkeld voor de koppeling tussen de tekenprogramma’s en de aansturing van de robots, om die kleine series rendabel te maken. “Bedrijven die robots willen inzetten moeten rekening houden met een ontwikkeltraject. Robotica vraagt om investeringen én tijd.”

Jaarthema innovatie: robotica

De innovatiecommissie van Netherlands Maritime Technology heeft robotica als thema voor 2015 benoemd. NMT stimuleert de introductie van robots in de Nederlandse scheepsbouw en wil bedrijven meer bewust maken van de voordelen en de noodzaak van robotica. Wilt u meer weten over dit thema, neem contact op met Innovation & human capital director Marnix Krikke (088 44 51 031) of Sectormanager Sieger Sakko (088 44 51 037).

Lees mijn andere verhalen over short sea shipping, kennis overdragen en kansen in Indonesië in het magazine hier.